تئاتر به عنوان یکی از هنرهای چند بعدی شناخته شده که با کمک گرفتن از عناصری نظیر موسیقی، حرکت و کلام داستان را به صورت زنده جلو می‌برد. تئاتر از هنرهای بسیار قدیمی بوده که تاریخچه آن به دوران باستانی برمی‌گردد. این هنر انواع مختلفی دارد که از جمله آن می‌توان به تئاتر تجربی اشاره کرد. اگر می‌خواهید در مورد این نوع از تئاتر اطلاعات بیشتری کسب کنید، با ما در ادامه مقاله همراه باشید. تئاتر اکسپریمنتال یا تجربی به دنبال ایجاد تجربیات نو و چالش‌برانگیز برای تماشاگر است، در حالی که تئاتر و سینما تفاوت‌های بنیادین در نحوه اجرا و تعامل با مخاطب دارند. برای آشنایی بیشتر با این تفاوت‌ها، به صفحه فرق تئاتر و سینما مراجعه کنید.
تئاتر تجربی چیست؟
تئاتر تجربی نوعی از تئاتر بوده که در آن هنرمندان و کارگردانان به دنبال آزمایش و نوآوری در تعیین محتوا و تکنیک‌های نمایشی هستند. در واقع این نوع اجرا از الگوهای سنتی و متعارف فاصله گرفته و به دنبال جستجوی شیوه‌های جدید برای بیان داستان و اجرای نمایش است. توجه داشته باشید که این نوع تئاتر با نام‌های آوانگارد و اکسپریمنتال نیز شناخته می‌شود. برای آموزش بیشتر تکنیک‌های این نوع تئاتر می‌توانید در کلاس آموزش بازیگری یا اجرای نمایش خانه هنر کاج ثبت‌نام نمایید.
تئاتر اکسپریمنتال یا تجربی سبکی است که بر نوآوری و آزمایش در فرم، ساختار و محتوا تاکید دارد. هنرمندان در این سبک ممکن است از تکنیک‌های غیرمتعارف برای شکستن مرزهای سنتی استفاده کنند. برای نوشتن یک نمایشنامه اکسپریمنتال، می‌توانید از راهنمایی‌های موجود در صفحه چگونه یک نمایشنامه بنویسیم بهره‌مند شوید.
آشنایی با ویژگی‌های تئاتر
از جمله ویژگی‌های تئاتر اکسپریمنتال یا تجربی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نوآوری
تئاتر اکسپریمنتال در ایجاد روش‌های جدید و خلاقانه تمرکز دارد و ممکن است از تکنیک‌های غیر متعارف نظیر تغییر در ساختار روایت و کمک گرفتن از چند خط داستانی به صورت همزمان و تعامل مستقیم با تماشاگران استفاده کند.
گذر از قالب‌های سنتی
تئاتر آوانگارد یا تجربی از الگوهای داستان‌گونه سنتی فاصله گرفته و از تکنیک‌های نوآورانه برای روایت داستان کمک می‌گیرد.
توجه به موضوعات چالش‌برانگیز
تئاتر اکسپریمنتال یا تجربی معمولا به روایت مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌پردازد و در تلاش است که مخاطبان را به فکر کردن وادار نماید. همچنین این موضوعات باعث ایجاد بحث و گفتگو میان بازیگران و مخاطبان می‌شود.
تئاتر تجربی سعی دارد که از اجراهای سنتی عبور کند و از روش‌های مختلفی مخاطب را به چالش بکشد. از ویژگی‌های این نوع تئاتر می‌توان به نوآوری، گذر از قالب‌های سنتی و توجه به موضوعات چالش‌برانگیز اشاره کرد.
علاقه‌مندان به بازیگری می‌توانند با شرکت در کلاس بازیگری در تهران مهارت‌های خود را توسعه داده و سبک‌های مختلف اجرا، از جمله تئاتر تجربی، را تجربه کنند.
ارتباط با مخاطب در تئاتر تجربی
در برخی از تئاترهای آوانگارد یا اکسپریمنتال بازیگران به صورت مستقیم با تماشاگران ارتباط برقرار می‌کنند. این ارتباط می‌تواند شامل دعوت به شرکت در صحنه یا پرسش و پاسخ باشد. حتی ممکن است مسیر داستان بر اساس واکنش‌های تماشاگران تغییر یابد. تئاتر اکسپریمنتال از طریق روش‌های زیر با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند:
استفاده از فضا
در تئاتر تجربی فضا و محیط باعث می‌شود که مخاطب حس کند بخشی از روند داستان است. برای انجام این کار می‌توان از مکان‌های غیرمتعارف برای اجرا یا طراحی صحنه که تماشاگران در دل وقایع قرار دارند، استفاده کرد.
فضای باز برای تفکر
در تئاتر تجربی فضایی برای تامل و تفکر فراهم می‌گردد. همچنین داستان ممکن است پایانی باز یا سوالاتی بدون پاسخ داشته باشد که تماشاگران را به فکر کردن در مورد موضوع وادارد.
تجربه حسی
تئاتر اکسپریمنتال از تکنیک‌هایی حسی نظیر نور، صدا و حرکت استفاده می‌کند تا احساسات عمیقی را بر مخاطبان بر جای گذارد. این تجربه حسی باعث ایجاد ارتباط عاطفی قوی میان بازیگران و مخاطبان خواهد شد.
شکستن دیوار چهارم
تئاتر اکسپریمنتال معمولا دیوار چهارم را می‌شکند. شکستن دیوار چهارم به این معناست که بازیگران به صورت مستقیم به تماشاگران نگاه کرده و با آن‌ها صحبت می‌کنند. این کار باعث ایجاد احساس نزدیکی میان بازیگران و مخاطبان می‌شود.
در تئاتر تجربی، کارگردان نقشی کلیدی در هدایت بازیگران و اجرای ایده‌های نو دارد. برای درک بهتر این نقش، پیشنهاد می‌کنیم مقاله کارگردان تئاتر را مطالعه کنید.
آشنایی با خالقان و گروه‌های برجسته تئاتر تجربی
تئاتر اکسپریمنتال یا تجربی یک جریان هنری بوده که از دهه‌های 1950 و 1960 آغاز شد و هنرمندان و گروه‌های مختلفی را تحت تاثیر قرار داد. از جمله خالقان و گروه‌های برجسته این نوع تئاتر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آنتوان آرتو
از جمله تاثیرگذارترین نظریه‌پردازان تئاتر تجربی می‌توانیم به آنتوان آرتو که مفهوم تئاتر وحشی را معرفی کرد، اشاره کنیم. او بر اهمیت احساس و تجربه حسی در تئاتر تاکید کرده و از نظر او باید به عمق روح نفوذ نماییم.
یوجین اونیل
یوجین اونیل نویسنده‌ای آمریکایی بوده که در آثار خود به موضوعات عمیق انسانی اشاره می‌کرد. اونیل از روش‌های نوآورانه برای روایت داستان‌ها کمک می‌گرفت.
پیتر بروک
این کارگردان مشهور بریتانیایی با آثار خود در تئاتر تجربی به بررسی مرزهای تئاتر پرداخت.
بکت
اثر معروف بکت در انتظار گودو بوده که به تئاتر تجربی کمک بسیاری کرد. آثار بکت به بررسی وجود انسان و معنی زندگی اشاره می‌کنند و دارای ساختاری غیرمتعارف هستند.
گروه‌های آوانگارد
گروه تئاتر اوپرای و گروه تئاتر رادیکال به عنوان پیشگامان تئاتر اکسپریمنتال شناخته می‌شوند. این گروه‌ها با هدف شکستن قالب‌های سنتی تئاتر و ایجاد تعاریف جدید برای آن ایجاد شدند.
تئاتر فیزیکال
تئاتر فیزیکال که بر حرکات بدنی و بیان غیرکلامی تمرکز دارد، از دیگر انواع تئاتر تجربی شناخته می‌شود.
تئاتر اکسپریمنتال با استفاده از فضا، ایجاد تجربه حسی، شکستن دیوار چهارم و ایجاد فضایی برای تفکر با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. از جمله خالقان و گروه‌های برجسته این تئاتر می‌توان به آنتوان آرتو، یوجین اونیل، پیتر بروک، بکت، گروه‌های آوانگارد و تئاتر فیزیکال اشاره کرد.
تئاتر اکسپریمنتال یا تجربی به دنبال شکستن قالب‌های سنتی و ایجاد تجربه‌های نو و چالش‌برانگیز است، در حالی که تئاتر حماسی یا اپیک با تمرکز بر نمایش‌های بزرگ و تاریخی، قصد دارد تماشاگر را از لحاظ فکری به چالش بکشد. برای آشنایی بیشتر با تئاتر اپیک، به صفحه تئاتر اپیک چیست مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
دنیای هنر از گذشته تا به امروز دچار تغییرات و تحولات مختلف شده است. گروه‌ها و افراد مختلف همواره در پی این هستند که سبک‌های سنتی را شکسته و سبک جدیدی را رونمایی کنند. تئاتر تجربی آوانگارد نیز این‌گونه به وجود آمد. در واقع این تئاتر مرزهای سنتی را شکسته و دریچه‌ای جدید از هنر به روی مخاطبان گشوده است. اگر به یادگیری تکنیک‌های اجرا و میزانسن علاقه دارید، شرکت در کلاس تئاتر در تهران می‌تواند مسیر شما را هموار کند.
برگزاری کلاس‌های بازیگری با اساتید مجرب در خانه هنر کاج
اگر به دنیای بازیگری علاقه دارید، شرکت در کلاس‌های بازیگری و تمرین تکنیک‌های مربوطه به شما کمک می‌کند تا به هدف خود دست یابید. خانه هنر کاج متشکل از اساتیدی مجرب و حرفه‌ای است که به شما کمک می‌کنند تمامی تکنیک‌های بازیگری را فرا گرفته و بتوانید در این حوزه پیشرفت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دوره‌های بازیگری مجموعه و سایر دوره‌های هنری کافیست به سایت خانه هنر کاج مراجعه نمایید. تئاتر اکسپریمنتال یا تجربی، سبکی از تئاتر است که در آن هنرمندان از تکنیک‌های غیرمتعارف برای به چالش کشیدن مرزهای سنتی تئاتر استفاده می‌کنند. این نوع تئاتر به جای تمرکز بر داستان‌های کلاسیک، بر نوآوری و آزمایش‌های جدید در فرم و ساختار نمایش تاکید دارد. در این نوع تئاتر، توجه به میزانسن نیز اهمیت ویژه‌ای دارد که به نحوه چیدمان صحنه، حرکت بازیگران و طراحی بصری اشاره دارد. برای آشنایی بیشتر با میزانسن و کاربرد آن در تئاتر می‌توانید به میزانسن چیست مراجعه کنید.
