اگر از طرفداران پروپاقرص تئاتر باشید، حتما می‌دانید که تئاتر در سبک‌های مختلفی وجود دارد. هر یک از سبک‌های تئاتر می‌خواهند پیامی خاص را به مخاطب برسانند. از جمله سبک‌های تئاتر می‌توان به ابزورد اشاره کرد. اگر میخواهید در مورد این سبک از تئاتر اطلاعات بیشتری کسب کنید، این مقاله از خانه هنر کاج را مطالعه نمایید.
آشنایی با تئاتر ابزورد
معنی ابزورد از لحاظ لغوی اشاره به پوچی دارد. تئاتر ابزورد نیز یکی از ژانرهای تئاتر بوده که در اواسط قرن بیستم در پاریس آغاز گردید. این تئاتر رفته رفته به نیویورک نیز وارد شد و در آن گسترش یافت. این سبک از تئاتر از فلسفه اگزیستانسیالیستی الهام می‌گیرد و بر پوچ‌گرایی تاکید می‌نماید. همچنین، این نوع تئاتر بر وضعیت ذهنی شخصیت‌ها که در موقعیت‌های غیرمنطقی و غیر قابل درک قرار دارند، تمرکز می‌کند.
ویژگی‌های تئاتر ابزورد
در دهه 1950 تئاتر ابزورد به صورت دراماتیک سعی در نشان دادن شرایط بیهودگی زندگی انسان بر تماشاگر داشت. در واقع این سبک تئاتر انسان را موجودی معرفی می‌کرد که هدف بزرگی در زندگی خود نداشته و تعلقات مادی صرفا باعث محدود شدن آزادی او خواهند شد.
تئاتر ابزورد از ساختارهایی که بر اساس شیوه‌های سنتی طراحی شده‌اند، استفاده نمی‌کند و برای بیان خردگریزی از عناصری از سورئالیسم بهره می‌گیرد. در واقع این سبک از تشریح منطقی و رویدادپردازی دور است. شما در این ژانر تئاتر نباید در مورد اینکه درباره چیست و چه چیزی خواهد شد، بپرسید. این تئاتر به تماشاگر تجربه بیهودگی را نشان داده و به کنار گذاشتن زبان و منطق به عنوان ابزار کشف واقعیت می‌پردازد.
بر اساس عقیده درام‌نویسان سبک ابزورد رویارویی با وضعیت حقیقی انسان بوده و اگر انسان باید در شرایط تلخ و ناامیدکننده زندگی کند، پوچی تنها چیزی است که می‌توان به آن اطمینان داشت. ساموئل بکت اعتقاد دارد که هیچ چیز از «هیچ» واقعی‌تر نیست. درست است که پذیرش هیچ تجربه منفی بوده اما درام‌نویسان از آن برداشتی مثبت دارند. در واقع در این سبک، نمایشنامه‌نویس تماشاگر را با تجربه‌ای از پوچی مواجه کرده تا بتواند با رهایی از توهم و پندارهای واهی با واقعیت حقیقی آشنا گردد.
مارتین اسلین در مقدمه کتاب «تئاتر ابزورد» (1961) می‌نویسد:
«تئاتر ابزورد به یقین‌های راحت و تثبیت‌شده دینی یا سیاسی حمله می‌کند. کنار گذاشتن راه‌حل‌های آسان و توهمات آرام‌بخش ممکن است دردناک باشد، اما در نهایت حس آزادی و رهایی به جا می‌گذارد. به همین دلیل است که تئاتر ابزورد، در نهایت، نه اشک‌های ناامیدی، بلکه خنده رهایی‌بخش برمی‌انگیزد.»
معرفی چند نمایشنامه مهم در تئاتر ابزورد
از معروف‌ترین نمایشنامه‌های ابزورد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آوازخوان طاس
آوازخوان طاس اولین نمایشنامه اوژن یونسکو بود. این نمایشنامه در مورد دو خانواده در لندن بوده که با گفتگو به جایی نمی‌رسند و مکالمه‌ای بی‌معنی میان آن‌ها شکل می‌گیرد. این دو خانواده درباره یک چیز معنادار با یکدیگر صحبت نکرده و ارتباطی میان آن‌ها برقرار نمی‌شود. این خانواده حتی به حرف یکدیگر نیز گوش نمی‌دهند.
در انتظار گودو
از مشهورترین نمایشنامه ابزورد می‌توان به در انتظار گودو که نوشته ساموئل بکت است، اشاره نمود. این نمایشنامه در مورد دو ولگرد با نام‌های ولادیمیر و استراگون بوده که هر دو در انتظار شخصی به نام گودو هستند. در این نمایشنامه بارها دیالوگ‌هایی میان این دو شخص رد و بدل می‌شود. این دو شخص سعی در ترک موقعیت خود دارند؛ اما باز هم در آنجا می‌مانند. این نمایشنامه بیان می‌کند که تغییر امری مطلوب بوده اما ممکن نیست.
آخر بازی
نمایشنامه آخر بازی نیز اثر ساموئل بکت است. این نمایشنامه پس از در انتظار گودو نوشته شد و در مورد مردی نابینا و فلج و خدمتکارش بوده که هر دو در انتظار پایان هستند. این پایان می‌تواند پایان رابطه آن‌ها، پایان زندگی یا نمایش باشد.
بالکن
نمایشنامه بالکن اثر ژان ژنه بوده و جریان یک انقلاب را به تصویر می‌کشد. این نمایشنامه مسئله قدرت را بررسی کرده و نشان‌دهنده این است که حتی در هنگام مواجهه با ناآرامی، وضعیت موجود حفظ خواهد شد.
اگر میخواهید با بهترین نمایشنامه های جهان آشنا بشوید، این مقاله را مطالعه کنید.
جشن تولد
این نمایشنامه اولین اثر هارولد پینتر بوده و موضوع آن در مورد جشن تولدی است که با ورود دو غریبه ترسناک دچار مشکل می‌شود. شخصیت‌های این نمایشنامه غیر قابل اعتماد هستند و با خود تناقض دارند. در این نمایشنامه هدف از ورود این دو فرد و وحشت‌زده کردن شخصیت‌های اصلی معلوم نیست.
کرگدن
کرگدن یکی دیگر از نمایشنامه‌های معروف یونسکو است. داستان این نمایشنامه در فرانسه اتفاق می‌افتد که همه ساکنان آن بجز یک مرد، تبدیل به کرگدن می‌شوند. این نمایشنامه به عنوان پاسخی به ایجاد فاشیسم و نازیسم در جنگ جهانی دوم نوشته شده است. نمایشنامه کرگدن به بررسی تنش میان ذهنیت انبوه مردم و اخلاق انسانی می‌پردازد.
خانه هنر کاج، برگزارکننده باکیفیت‌ترین دوره‌های هنری
در این مقاله به بررسی معنی ابزورد و نمایشنامه‌ها و تئاترهای این سبک پرداختیم و اهداف و ویژگی‌های آن را بیان کردیم. اگر شما نیز به تئاتر یا نمایشنامه‌نویسی علاقه دارید و میخواهید با ژانرهای مختلف در این حوزه آشنا شوید، شرکت در کلاس‌های بازیگری و تاتر می‌تواند موثر باشد. خانه هنر کاج برگزارکننده این دوره‌ها با اساتید مجرب است. برای شرکت در کلاس تئاتر در تهران با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
چه نویسندگانی نماینده سبک ابزورد هستند؟
نویسندگانی نظیر ساموئل بکت، اوژن یونسکو، ژان ژنه، هارولد پینتر و… از نمایندگان سبک ابزورد هستند.
فرق بین تئاتر ابزورد و تئاتر کلاسیک چیست؟
تئاتر ابزورد و تئاتر کلاسیک دو سبک کاملا متفاوت هستند. تئاتر کلاسیک اصول مشخصی داشته و داستان‌هایی با ساختار منطقی دارد. درحالی‌که تئاتر ابزورد اصول خاصی نداشته و پوچی را به تصویر می‌کشد.
منظور از مفهوم ابزورد در فلسفه و هنر چیست؟
ابزورد در فلسفه و هنر به بیان تناقض میان تلاش انسان برای یافتن معنا که تلاشی بیهوده است، اشاره دارد.
