کتاب 3جلدی، آماده‌سازی، شخصیت‌سازی، نقش‌آفرینی به نویسندگی کنستانتین سرگیویچ استانیسلاوسکی و با ترجمه مهین اسکویی توسط انتشارات سروش منتشر شده است. این مجموعه که به طور کامل در سال‌های آغازین دهه 70 شمسی منتشر شده است.
گرچه دستاوردهای استانیسلاوسکی به عنوان بازیگر و کارگردانی بزرگ بوده، ولی مهمترین سهم او به خاطر پرتوی است که بر فنون بازیگری افکنده است. بازیگری سیستم که او مبدع آنست براساس توجه به تمرین خوب به مقتضای نیاز طبایع و ملیت‌های مختلف تحول یافته است.
سیستم و آثار او پس از گذشت حدود یک قرن، هنوز پایه و اساس تئاتر امروزی است. در بیشتر کشورها بر پایه این سیستم اساتید، بازیگران و کارگردانان بزرگی پرورش یافتند، از جمله: الیا کازان، لی استراسبرگ، استلا ادلر، مارلون براندو، انتونی کوئین، چارلی چاپلین و …
کتاب اول از مجموعه سه‌گانه آثار استانیسلاوسکی با عنوان “آماده‌سازی هنرپیشه” یکی از بزرگ‌ترین نظریه‌پردازان حوزه تئاتر معاصر است که انتشارات سروش ترجمه آنها را عرضه کرده است. کتاب حاضر حاوی کشفیات تازه‌ای است که نویسنده در زمینه خلاقیت صحنه‌ای به دست آورده است. هر فصلی از این کتاب خواننده را به یک نتیجه‌گیری راهنمایی می‌کند که خود منعکس‌کننده یکی از واحدهای تفکّر استانیسلاوسکی است درباره خلاقیت تئاتری.
آماده‌سازی هنرپیشه یا کار هنرپیشه روی خود در جریان تئاتر با یادداشتی از گ.کریستی مهمترین کار استانیسلاوسکی است و مهمترین شرایط متد خلاقیت و جهان‌بینی هنری استانیسلاوسکی در این کتاب متمرکز شده است. این اثر مسیر تکامل تجسس‌های این نویسنده را در جریان کار بازیگری در صفحات خود منعکس می‌کند. استانیسلاوسکی در بررسی و تحقیقات هنر بازیگری علاوه بر تجربیات شخصی خود از تعمیم سنت‌های رئالیستی تئاتری که مروجان آن پیشینیان و معاصر او بوده‌اند، استفاده کرده است.
این کتاب در ۱۶ فصل به نگارش درآمده است که عبارتند از: معلومات سطحی، هنر صحنه‌ای و حرفه صحنه‌ای، شرایط پیشنهادی، تخیّل، دقت یا توجه صحنه‌ای، رهایی عضلات، قطعات و هدف‌ها، باور و احساس حقیقت، حافظه هیجانی، ارتباط، سازگاری و سایر عناصر، راه‌اندازهای زندگی روانی، خود احساس‌گری درونی، عمل سرتاسری و غریزه در خود احساس‌گری صحنه‌ای هنرپیشه.
امتیاز آثار استانیسلاوسکی در این است که ابداعات او در تئاتر نتیجه تفکر کل‌گرای او در عین توجّه به جزئیات هنر تئاتر است. او در این جلد از آثارش بیشتر به عناصر درونی مانند توجه، تمرکز، دقت و حافظه هیجانی تأکید دارد.
“شخصیت‌سازی”، کتاب دوم از مجموعه سه‌گانه آثار استانیسلاوسکی است که حاوی کشفیات تازه استانیسلاوسکی در حوزه برون است؛ یعنی آشکارسازی آنچه در درون بازیگر می‌گذرد و هدایت و رهبری این احساسات. زیرا همان طور که هنرمندان می‌دانند، فقط و فقط از طریق تجسم برونی است که دنیای درون ما آشکار می‌شود و به وسیله خطوط برجسته و گویای کردار و رفتار است که چگونگی دنیای درون ما فهمیده می‌شود و همین‌جاست که خلاقیت و توانایی بازیگری ما مشخص می‌شود. استانیسلاوسکی معتقد است که فهم و شعور و توانایی هنرمند بازیگر در انتخاب و ساختن قالب مناسب، یعنی دنیای برونی، مشخص می‌شود.
این کتاب در فصل‌هایی چون: به طرف تجسم، رشد گویایی‌های جسم، صدا و بیان، دورنمای هنرپیشه و نقش، تمپو و ریتم، منطق و تداوم، منش (کاراکتر) داشتن، خودداری و تمامیت، جاذبه، جاذبه و کشش صحنه‌ای، اخلاق و نظم، خوداحساس‌گری صحنه‌ای، به نگارش در آمده است. در این اثر همچنین سه ضمیمه با عناوین: مطالب متمم، موادی در مورد تعلیمات سیستم و برنامه آموزش و یادداشتی در مورد تربیت هنرپیشه تئاتر تدوین شده است که به فهم بهتر کتاب کمک می‌کند.
کتاب سوم از مجموعه سه‌گانه آثار استانیسلاوسکی “نقش آفرینی” نام دارد که حاوی کشفیات تازه استانیسلاوسکی در فرایند ایجاد سیمای صحنه‌ای است.
در این جلد گستره وسیع کارِ کارگردان و هنرپیشه روی نمایشنامه و نقش تشریح شده است. استانیسلاوسکی در مجلدهای پیشین هنرپیشه را برای شناخت درست و درک صحیح هنر تئاتر آماده می‌کند و شیوه‌های مهارت و باور صحنه‌ای را به وی می‌آموزد. اما او در این جلد یکسره درباره فرایند خلاقه ایجاد نمایش و نقش سخن می‌گوید.
مرحله شناخت، مرحله تأثر، مرحله تجسّم، اولین آشنایی با نمایشنامه و نقش، ساختمان زندگی جسمانی، هیجانات واقعی زندگی نمایشنامه و نقش، اهمیت اعمال جسمانی، شیوه جدید برخورد با نقش، شمای اعمال جسمانی، و ضمایم از بخش‌های این کتاب هستند که ابعاد گسترده کار هنرپیشه بر روی نقش را پیش چشم خوانندگان مورد بررسی و واکاوی قرار می‌دهد.
استانیسلاوسکی در این کتاب به روش عینی خلاقیت ارج بسیار گذاشته و عقیده دارد که “روش” هنرپیشه و کارگردان را به دانش عینی و مشخّص و شیوه کاربرد نظریه واقع‌گرایی صحنه‌ای و فعالیت عملی تئاتر مسلّح می‌سازد
