پخش فیلم “آرامش در حضور دیگران”

فهرست مقالات

نخستین فیلم بلند او «آرامش در حضور دیگران» به انگیزه سالروز تولد تقوایی، شامگاه شنبه ۲۵ تیر ماه در خانه هنر کاج به نمایش در آمد. این برنامه نخستین برنامه از دوره جدید شنبه‌های کاج است.

بعد از نمایش فیلم جلسه تحلیل و پرسش و پاسخ آن با حضور نیما حسنی نسب، منتقد و کارشناس سینما برگزار شد.

حسنی نسب در آغاز از خاستگاه تقوایی و شرایط زیستی او در نخستین سال‌های نوجوانی و جوانی‌اش سخن گفت.

او یادآوری کرد که تقوایی زاده ۲۱ تیر سال ۱۳۲۰ در شهر آبادان است که در آن دوره به واسطه حضور انگلیسی‌ها و فعالیت شرکت نفت، شرایط فرهنگی خاصی داشته است. شهری که در آن مقطع محل فعالیت روشنفکران و چهره‌های ادبی بسیاری همچون نجف دریابندری، صفدر تقی‌زاده، ابراهیم گلستان و … بوده و به واسطه سالن‌های سینما و اکران فیلم‌های روز جهان و پاتوق‌های ادبی، از فضای فرهنگی خاص خود بهره‌مند بوده است. در چنین اتمسفری، تقوایی جوان هم به ادبیات تمایل پیدا می‌کند که رد پای آن در آثار سینمایی او کاملا مشخص است. به طوری که کارنامه هنری او نمونه موفقی است از اقتباس‌های ادبی در سینمای ایران. همچنانکه ساخت سریال «دایی جان ناپلئون» نیز  بر اساس رمان مشهور ایرج پزشکزاد، به خوبی موفقیت او را در اقتباس تلویزیونی تایید می‌کند.

این منتقد با ابراز تاسف از اینکه سینمای ایران عموما به ادبیات و آثار شاخص ادبی کم توجه است، از کارنامه تقوایی به عنوان نمونه موفق اقتباس ادبی در سینما نام برد. هرچند جامعه ادبی معتقد است سینما، تقوایی را از ادبیات ربود چراکه کل فعالیت او در ادبیات، نگارش یک مجموعه داستان است.

او سپس عنوان کرد که با آمدن تقوایی به تهران و آشنایی با استودیو گلستان و ملاقات با ابراهیم گلستان که گرایشی کاملا متفاوت از سینمای آن دوره ایران داشت، تقواییِ جوان تاثیرات دیگری هم گرفت.

حسنی‌نسب از گونه گونی کارنامه سینمایی تقوایی در زمینه اقتباس سخن گفت، هنرمندی که با ساخت سریال «دایی جان ناپلئون» هم مخاطب عام را همراه خود کرده و هم با ساخت آثاری مانند «آرامش در حضور دیگران» مخاطب خاص را جذب کرده است. هنرمندی که در انتخاب منبع اقتباس و نیز ساخت اثر کاملا هوشمندانه عمل کرده است.

او در ادامه به تشریح تفاوت‌های اقتباس سینمایی تقوایی و داستان ساعدی پرداخت و یادآوری کرد که یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها در پرداخت به شخصیت «منیژه» با بازی ثریا قاسمی است. به طوری که شخصیت اصلی فیلم برخلاف داستان که شخصیت سرهنگ، شخصیت محوری آن است، منیژه است؛ زنی که نگاه فیلمساز را نمایندگی می‌کند و تنها شخصیت سالم و محکم داستان است.

حسنی‌نسب از حاشیه‌هایی سخن گفت که بعد از ساخت فیلم ایجاد شده و اینکه این فیلم به مدت ۴ سال توقیف بوده و اعتراض پرستاران را در پی داشته است.

او معتقد است که فیلم تصویر اضمحلال و فروپاشی جامعه آن دوران است که فیلمساز تعمدا هیچ روزنه امیدی در آن نمی‌گذارد همچنانکه اغلب فیلم‌های نخبه آن دوره، سیاهی و تباهی همان زمان را به نمایش می‌گذارد. در این فیلم، خانه ، زندگی دختران و جنون پدرشان، محصول فضای سرکوب همان مقطع است.

 حسنی نسب بیان کرد یکی از مضامین«آرامش در حضور دیگران»، مساله «بی‌مسئولیتی» افراد است که در یکی از سکانس‌ها بخوبی نمود دارد.

ناصر تقوایی که سال‌هاست در سینمای ایران اثری نساخته، ساخت فیلم‌هایی همچون «صادق کرده»، «نفرین»،«ای ایران»، «ناخدا خورشید»، «کاغذ بی خط» و سریال «دایی جان ناپلئون» را در کنار چند پروژه نیمه‌تمام در کارنامه هنری خود دارد.

جهت شرکت در دوره فرم زیر را پر کنید تا با شما تماس بگیریم.