دنیای درام

از متن کتاب:

“در دنیای امروز، درام بی گمان اهمیتی فراوان یافته است و در مقایسه با روزگار پیشین ، هم تماشاگران بیشتر شده اند و هم شمار درامهای گوناگونفزونی پیدا کرده است.تماشاگران امروز بی واسطه تر از پیش،زیر تاثیر و حالت دهی درام قرار می گیرند. درام به یکی از ابزار های عمده اطلاع رسانی و یکی از شیوه های مسلط تفکر درباره زندگی و موقعیتهای آن تبدیل شده است”.

آنچه را كه مارتین اسلین در دنیای درام، مطرح می‌كند كاملا در ارتباط با نشانه‌شناسی درام است از منظر نشانه‌شناختی، به  درام و رابط بین اجزاء یک ساختار سینمایی پرداخته شده است. اگر اجرای دراماتیک را عملی بدانیم كه نیازمند استفاده از نشانه‌ها و نظام‌های نشانه‌ای است و نقش هر یك از این عناصر را در خلق معنای نهایی نمایش به روشنی تبیین كنیم، به ابزاری بسیار مفید و كارآمد دست خواهیم یافت. این ابزار هم به كار آفرینندگان درام می‌آید و هم به كار هر یك از تماشاگران كه بخواهد آنچه را می‌بیند و درمی‌‌یابد با آگاهی انتقادی تماشا كند.‌

درام؛ عنوانی که به رغم تکرار، معنای واقعی آن برای بسیاری از افراد گنگ و ناآشناست. این عنوان در دو معنا به کار می‌رود؛ در معنای عام و فراگیر به هر نمایشی درام گفته می‌شود که خود می‌تواند به زیر مجموعه‌های تراژدی، کمدی و ملودرام تقسیم شود؛ اما درام در معنای خاص تنها به یکی از انواع نمایش گفته می‌شود که مرزی نزدیک به ملودرام قرار می‌گیرد. همان طور که می‌دانید نمایش باید از عنصر کشمکش برخوردار باشد تا بتواند تماشاگر را جذب کند؛ بنابراین کشمکش، تضاد و تعارض بین افکار، امیال، عواطف و اراده در هر دو معنای گفته شده اصلی‌ترین عنصر درام به شمار می‌آید. اهمیت این خاصیت تا اندازه ای است که گاه در تعریف درام تنها به این بسنده می‌شود که آن را مساوی هر روایت پر کشش تلقی می‌کنند.

به روایت مارتین اسلین در کتاب «دنیای درام» (ترجمه ی محمد شهبا)، نشانه شناسی امروز که پیرس آن را پی ریخته و نشانه شناسان معاصری همچون رولان بارت، امبرتو اکو، اریکا فیشتر-لیخته، و پاتریس پاوی آن را دسته بندی کرده اند و نظام بخشیده اند، میان سه گونه بنیادین این نشانه ها جدایی می گذارد: ساده ترین نشانه ها آن است که بی درنگ بازشناخته می شود چون تصویر مستقیم موضوع است و از همین رو Icon نام گرفته است که در زبان یونانی به معنای شمایل است. دومین دسته از نشانه ها آنهایی است که هیچ رابطه انداموار روشنی با مدلول خود ندارد. این گونه نشانه را نماد symbol می نامند. اما اداها و اشاره های ما در زندگی واقعی که بازیگران آن را تقلید می کنند جزو دسته دیگری از نشانه هاست: نشانه هایی که به موضوعی اشاره می کنند اینها را نشانه های نمایه ای index می نامند.

«دنیای درام» بر این است تا با زبانی ساده مبانی نشانه شناسی و کاربرد های عملی آن را برای دست اندرکاران درام توضیح دهد و بی گمان  نیاز کسانی را که در پی بحث های سنگین و احتمالا جذاب فلسفی درباره نشانه شناسیاند برآورده نمی کند زیرا بیشتر به درام می پردازد تا به نشانه شناسی. نگرشی کلی به دنیای درام  فواید چندی را در بردارد. دقیقا به این دلیل که که فقط با بررسی کلی جنبه های نمایش درماتیک است که می توان ویژگی های هر یک از رسانه های تئاتر و فیلم و تلوزیون، در برابر بسیاری از ویژگی های مشترک آنها، تمایز روشنی قائل شد.